Deri kanseri hakkında bilinen yanlışlar
Deri kanseri, cilt hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde büyümesi ve çoğalması sonucunda ortaya çıkıyor. Nedenleri arasında güneş ışığına uzun süre maruz kalma, genetik faktörler, yaşlanma, açık ten rengi, yanık öyküsü, bağışıklık sistemi zayıflığı gibi çeşitli faktörler bulunuyor
Sağlık Bakanlığı ve Türkiye Kanser İstatistikleri verilerine göre, Türkiye'de cilt kanseri insidansı (yeni vaka sayısı) her yıl artış gösteriyor. Memorial Ataşehir ve Şişli Hastaneleri Dermatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Necmettin Akdeniz, deri kanseri hakkında bilgi verdi.
Deri kanserinin, dünyada sık görülen kanser türü olduğunu belirten Prof. Dr. Necmettin Akdeniz, güneşe maruz kalma düzeyi yüksek bölgelerde daha sık görüldüğünü vurgulayarak, “Güneşin zararlı UV ışınlarına uzun süre maruz kalmak gibi faktörlerle ilişkilendirilen kanser türü. Türkiye'nin güneşli iklimi nedeniyle cilt kanseri de artma eğiliminde. Türkiye'de sıklığı hakkında en güncel veriler 2021 yılına ait ve daha yeni bir epidemiyolojik çalışma mevcut değil. Ancak, genel olarak cilt kanseri vakalarının dünya genelinde artış gösterdiği biliniyor. Türkiye'de de deri kanseri vakaları artıyor, Akdeniz bölgesinde daha sık görülüyor” dedi.
Cilt kanserinden korunmada güneşten korunma, güneş koruyucu kullanma, gölgede kalma gibi önlemlerin önemini hatırlatan Prof. Dr. Akdeniz, “Düzenli cilt muayeneleri yaptırmak erken tanı ve tedavi için önemli. Risk faktörlerinden en önemlisi güneş ışığına uzun süre maruz kalma ve güneş yanıklarının geçmiş öyküsü. Diğer faktörler genetik yatkınlık, açık ten rengi, yaşlanma, bağışıklık sistemi baskılanması ve bazı kimyasal maddelere maruz kalma. Güneşten korunun. Güneşin yoğun saatlerine maruz kalmamak, geniş kenarlı şapka, güneş gözlüğü kullanmak, koruyucu giysiler ve güneş koruyucu ürünler kullanmak önemli. Yara ve lezyonları takip ettirin. Ciltteki yara, leke, benlerde değişimleri izlemek, düzenli cilt muayeneleri yaptırmak önemli. Sigara ve aşırı alkol tüketimi deri kanseri riskini artırabilir. Yılda bir cilt muayenesi yaptırın. Deri kanserinde tedavi, kanserin tipi, yayılma derecesi ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı değişir. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahale, radyoterapi, kemoterapi, immünoterapi ve hedefe yönelik tedaviler var. Tedavi deri hastalıkları uzmanınca belirlenir, ileri vakalarda onkoloji hekimleriyle birlikte yapılır” diye konuştu.
Prof. Dr. Akdeniz, deri kanseri ile ilgili bazı yaygın yanlışları da şöyle sıraladı;
“Yanlış: “Sadece güneş yanıkları deri kanserine neden olur”
Doğru: Güneş yanıkları deri kanseri riskini artırabilir, ama sadece güneş yanıklarından kaynaklanmaz. Genetik faktörler, yaşlanma, açık ten rengi, bağışıklık sistemi zayıflığı gibi diğer faktörler de rol oynar.
Yanlış: “Sadece benler kansere dönüşebilir”
Doğru: Bazı melanomlar (cilt kanserinin en tehlikeli tipi) benlerden kaynaklanabilir. Ancak deri kanseri herhangi bir cilt lezyonundan kaynaklanabilir, yara, lezyon veya normal cilt bölgeleri de kansere dönüşebilir.
Yanlış: “Solaryum kullanımı deri kanseri riskini azaltır”
Doğru: Solaryum cihazları UV radyasyonu yaydığından, cilt kanseri riskini artırır.
Yanlış: “Deri kanseri sadece yaşlı insanlarda görülür”
Doğru: Yaşlılık deri kanseri riskini artırsa da genç insanlar da deri kanseri geliştirebilir. Özellikle melanom, genç yetişkinlerde ve hatta çocuklarda bile görülebilir.
Yanlış: “Güneş koruyucu kullanımı deri kanserini tamamen engeller”
Doğru: Güneş koruyucular zararlı UV ışınlarından korunmada yardımcı olabilir, ancak tamamen kanseri engellemez. Diğer korunma yöntemleriyle birlikte kullanılması önemlidir.
Yanlış: “ Kanserli bölgeye bıçak değdirmek, aldırmak, ameliyat olmak yayılmasına neden olur”
Doğru: Bu düşünce çok yanlış ve tehlikeli. Cilt kanserinin erken tedavisi hayat kurtarır. Geç kalındığında yayılım yani metastaz meydana gelir. Tedavi daha da zorlaşır.”