Rafine şeker yaşlandırıyor mu?
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi'nin bilim insanları, rafine şekerin hücrelerde yaşlanmaya etkisini araştıracak. Proje TÜBİTAK tarafından desteklenmeye hak kazandı. Proje ayrıca bu alanda dünyada yapılan ilk araştırma olacak
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden bilim insanları, gıda endüstrisinde sıkça kullanılan, halk arasında sofra şekeri ya da beyaz şeker olarak da bilinen rafine şekerin hücre düzeyinde yaşlanmaya etkisini araştıracak.
Dünyada rafine şekerin genetik ve epigenetik üzerinden yaşlanmaya etkilerini araştıran ilk proje, Egeli bilim ekibi tarafından hazırlandı. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Haluk Akın’ın yürütücülüğünü yaptığı, “Sprague Dawley Sıçanlarda Glukoz ve Fruktozun Uzun Süreli Birlikte Kullanımının Yaşlanma İlişkili Yolaklarda Meydana Getirdiği Metilasyon Değişikliklerinin İncelenmesi” başlıklı çalışma TÜBITAK tarafından desteklenmeye uygun bulundu.
Egeli bilim ekibini ağırlayan Rektör Prof. Dr. Necdet Budak, “Topluma katkı misyonumuz ile birey ve toplum sağlığını tehdit eden sorunların çözümü için önemli bilimsel çalışmalar yapıyoruz. Araştırmaların, Ar-Ge ve Ür-Ge faaliyetlerinin projeye, ardından topluma katkıya dönüşebilmesi için bilim insanlarımızı, araştırmacılarımızı motive ederek özendiriyor, her türlü desteği veriyoruz. Tıp Fakültemiz’den bilim insanları, glukoz ve fruktozdan oluşan, mutfaklarımızda sık kullandığımız beyaz rafine şekerin, sadece fruktozdan oluşan doğal meyve şekeri ve sadece glukozdan oluşan malt şekerine göre genetiğimizi ve epigenetiğimizi değiştirerek hücrelerimizi ve bizi hızlı yaşlandırdığını göstermeye çalışacak. Araştırma dünyada rafine şekerin genetik ve epigenetik üzerinden yaşlanmaya etkilerini araştıran ilk çalışma olacak. Böyle önemli bir konuyu araştıran bilim ekibimizi tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum” dedi.
Proje yürütücüsü Prof. Dr. Haluk Akın, “Çevresel etkilerin, genlerimizden ziyade genlerimizin çalışmasını düzenleyen epigenetik mekanizmaları daha çok bozduğunu biliyoruz. Bu çalışma ile rafine şekerin bu mekanizmalar üzerinden yaşlanmaya etkisini araştıracağız. Ekip, rafine şekerin yaşlandırıcı etkisini sıçanlar üzerinde gösterecek. 3 ay bir grup sıçan, standart sıçan yemi ve glukoz ve fruktozdan oluşan beyaz rafine şeker ile beslenirken, bir grup standart yem ve glukoz veya sadece fruktoz ile beslenecek. 3 ay sonunda araştırma ekibi, sıçanların yaşlanmasını hareket ve performans testleri ile değerlendirip karaciğerlerden aldıkları örneklerle hücresel yaşlanmayı histolojik, genetik ve epigenetik seviyede göstermeyi amaçlayacak. Sadece fruktozdan oluşan doğal meyve şekeri ya da sadece glukozdan oluşan malt şekerine göre doğada nadir bulunan sükrozdan oluşan, günümüzde gıdalarda tatlandırıcı olarak kullandığımız beyaz şekerin, genetik değişikliklere sebep olarak yaşlanma sürecini hızlandırdığını ve hücrelere hasar verdiğini göstermeyi amaçlayan proje, dünyada rafine şekerin genetik ve epigenetik üzerinden yaşlanmaya etkilerini araştıran ilk proje olacak. Yaşlanma sebebi olduğu bilim çevrelerinde kabul gören hücresel mekanizmalar ile diyabet ve kalp hastalıkları gibi pek çok kronik hastalıktan sorumlu rafine şeker tüketimi arasında ilişki olduğunun ortaya çıkması bilim dünyasına büyük katkı sunacak” dedi.
Araştırma ekibi, Prof. Dr. Haluk Akın, Prof. Dr. Lütfiye Kanıt, Prof. Dr. Hüseyin Aktuğ, Doç. Dr. Ayça Aykut, Dr. Öğr. Üyesi Erhan Parıltay, Arş. Gör. Dr. Mert Pekerbaş, Arş. Gör. Dr. Bilgesu Ak, Arş. Gör. Dr. Alper Baysal ve Arş. Gör. Dr. Berrin Özdil’den oluşuyor. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik Anabilim Dalı, Fizyoloji Anabilim Dalı, Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı ve Ege Üniversitesi Hayvan Deneyleri Merkezi ile ortaklaşa gerçekleştirilecek proje 18 ay sürecek.