Enerji alanında dünyanın en önemli kaynaklarından biri olan, geçmişte 70 yılı aşkın BP’nin yayınladığı “Dünya Enerjisinin İstatistiki Değerlendirmesi” raporu bu yıl Enerji Enstitüsü tarafından uluslararası danışmanlık şirketleri Kearney ve KPMG ile iş birliğiyle yayınlandı.
 
Raporda küresel enerji talebindeki artışın 2022’de yüzde 1.1 olduğuna dikkat çekilerek, 2021’deki yüzde 5.5’lik artışa göre bunun belirgin yavaşlamaya işaret ettiği belirtildi. 2022’deki artışla küresel enerji talebi pandemi öncesi seviyenin yüzde 3 üzerine geldi. Rapordaki 5 temel gelişme şöyle: “Pandemi sonrası ulaştırma kaynaklı yakıt talebi normale dönüyor. Normale dönüş temposu bölgeden bölgeye farklılık gösteriyor. Çin’de jet yakıtı talebi Covid öncesinin hâlâ altında. Ukrayna savaşı ve Rusya’ya yönelik ambargolar doğal gaz fiyatlarında sert artışa yol açtı. Uluslararası doğal gaz fiyatı Avrupa’da 3, Asya’da 2 kat arttı. Yenilenebilir enerjinin payı artmaya devam ediyor. Solar kaynaklı enerji üretimi geçen yıl yüzde 25, rüzgar kaynaklı üretim yüzde 13 büyüdü. Küresel ana enerji tüketimi geçen yıl yüzde 1 arttı. Küresel tüketim Covid öncesinin yüzde 3 üzerine çıktı. Doğal gaz tüketimi yüzde 3 düşerken yenilenebilir enerji tüketimi (Hidro hariç) yüzde 13 arttı. Yenilenebilirdeki büyümeye rağmen enerji kaynaklı küresel sera gazı emisyonu geçen yıl yüzde 0.8 artış gösterdi.”
 
Yenilenebilir enerjideki büyümenin gelecek yıllarda süreceğini öngören Kearney Türkiye Direktörü Onur Okutur, Türkiye’de hidro dışı yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretiminin payının yüzde 15.5’e yükselerek küresel ortalama olan yüzde 12’yi geride bıraktığına dikkat çekerek, “Süren yatırımlar bittiğinde Türkiye’de yenilenebilir enerjinin payının yüzde 20’ye ulaşmasını öngörüyoruz” dedi.
 
Enerji Değişimi Enstitüsü Başkanı ve Kearney Küresel Sürdürülebilirlik Lider Partner’i Richard Forrest 2022’de küresel enerji tüketiminin yüzde 1, sera gazı emisyonunun yüzde 0.8 arttığına dikkat çekerek, “İklim değişikliğiyle ilgili Paris Anlaşması’ndaki hedefleri karşılamaya yönelik acil adımlar atılmalı. Temiz, erişilebilir ve güvenli enerjiye geçiş ihtiyacı hiç bu kadar büyük olmamıştı” diye konuştu.
 
Rapora göre küresel elektrik üretimi 2022’de yüzde 2.3 büyüdü. Önceki yıl yüzde 6.2’lik artışa göre önemli gerilemeye karşılık geliyor. Solar ve rüzgar elektrik üretimi içinde yüzde 12 paya ulaştı. Solar kaynaklı üretim yüzde 25, rüzgar kaynaklı üretim yüzde 13 arttı. Solar ve rüzgar kaynaklı üretim geçen yıl nükleer kaynaklı üretimi geçti. Kömür kaynaklı üretim yüzde 35.8’den 35.4’e geriledi ama küresel üretimde başat güç kaynağı olmayı sürdürdü. Doğal gaz kaynaklı üretim yüzde 22 ile stabil kaldı. 2022’de küresel petrol tüketimi günlük 2.9 milyon varil artarak 97.3 milyona ulaştı. Küresel petrol tüketimi pandemi öncesi dönemin yüzde 0.7 altında kaldı. Küresel petrol üretimi ise geçen yıl günlük 3.8 milyon varil arttı. Bu artışın yüzde 60’ı OPEC üyesi ülkelerce karşılandı. Rafinaj kapasitesi geçen yıl günlük 534 bin varil yükseldi. Artış büyük oranda OECD dışı ülkelerden kaynaklandı.
 
Küresel doğal gaz talebi geçen yıl yüzde 3 azaldı. Doğal gazın ana enerji kaynakları içindeki payı yüzde 25’ten yüzde 24’e indi. Üretimi önceki yıla göre sabit kaldı. Japonya 2022’de dünyanın en büyük LNG ithalatçısı oldu. Asya Pasifik bölgesi küresel LNG talebinin yüzde 65’ini oluşturdu. Bölgenin doğal gaz talebi önceki yıla göre yüzde 6.5 azaldı. Avrupa’nın LNG ithalatı Ukrayna savaşıyla yüzde 57 arttı.
 
Hidro hariç yenilenebilir enerji gücü geçen yıl yüzde 14 büyüdü. Vnceki yıl büyüme oranı yüzde 16’ydı.  Solar ve rüzgar enerjisi kapasitesi 2022’de 266 GW’ye ulaştı. Solar enerji kapasite artışının yüzde 72’sini (192 GW) oluşturdu. Hidroelektrik üretimi geçen yıl yüzde 1.1 artarken nükleer enerji kaynaklı elektrik üretimi yüzde 4.4 geriledi. Dünyanın toplam enerji tüketiminde yenilenebilir enerjinin payı geçen yıl artmaya devam etti. Enerji Enstitüsü’nün verilerine göre hidro hariç yenilenebilir enerjinin küresel tüketimdeki payı geçen yıl yüzde 7.5’e yükseldi. Önceki yıla göre yüzde 1 arttı. Fosil kaynaklı enerji geçen yıl küresel enerji talebinin yüzde 82’sini karşıladı. Karbon salımındaki artış sürüyor. Enerji tüketimi, sanayi faaliyeti kaynaklı karbon salımı geçen yıl yüzde 0.8 arttı, 39.3 gigaton karbondioksite ulaştı. Enerji tüketimi kaynaklı karbon salımı ise 2022’de yüzde 0.9 büyüdü.
 
Enerji talebinde dikkat çekici bir gelişme, Avrupa’daki gerileme. Rapora göre geçtiğimiz yıl Avrupa’nın toplam enerji talebi bir önceki yıla göre yüzde 3.8 geriledi.